Εισαγωγή:
Η σπονδυλική στήλη βρίσκεται στην ραχιαία επιφάνεια του κορμού και εκτείνεται από τον αυχένα (από τη βάση του κρανίου) μέχρι το κάτω μέρος της μέσης. Σχηματίζεται από βραχέα οστά, τους σπονδύλους, καθώς και από ένα σύνολο από άλλα ανατομικά στοιχεία, όπως είναι οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, τα νεύρα, οι αρθρώσεις, οι σύνδεσμοι και οι μύες.
Οι σπόνδυλοι.
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από 33-34 σπονδύλους, οι οποίοι είναι τοποθετημένοι ο ένας πάνω από τον άλλο. Διαφέρουν μεταξύ τους, ανάλογα με την μοίρα της σπονδυλικής στήλης στην οποία βρίσκονται. Παρουσιάζουν όμως και κοινά ανατομικά στοιχεία. Κάθε σπόνδυλος αποτελείται από:
- Το σώμα του σπονδύλου. Το σπονδυλικό σώμα έχει κυλινδρικό σχήμα και μέγεθος που αυξάνεται από το ανώτερο επίπεδο προς το κατώτερο. Παρουσιάζει την “άνω” και “κάτω αρθρική επιφάνεια” (vertebral endplates) για την πρόσφυση του μεσοσπονδυλίου δίσκου.
- Το σπονδυλικό τόξο. Βρίσκεται πίσω από το σώμα του σπονδύλου και σχηματίζει δύο μοίρες, που αποτελούνται από τον “αυχένα” και το “πέταλο”. Οι αυχένες μεταξύ δύο σπονδύλων σχηματίζουν το “μεσοσπονδύλιο τρήμα” απ΄όπου εξέρχονται οι “νωτιαίες ρίζες”.
- Το σπονδυλικό τρήμα. Βρίσκεται μεταξύ του σώματος και του τόξου του σπονδύλου. Τα σπονδυλικά τρήματα στην σειρά σχηματίζουν τον “κεντρικό σωλήνα”, στον οποίο κατέρχεται ο “Νωτιαίος Μυελός”.
- Τις αποφύσεις. Ανάμεσα στο πέταλο και τον αυχένα βρίσκονται οι “άνω” (ανάντεις) και οι “κάτω αρθρικές αποφύσεις” (κατάντεις), οι οποίες φέρουν την “άνω” και “κάτω αρθρική επιφάνεια” αντίστοιχα. Επίσης, τα δύο οπίσθια πέταλα απολήγουν στην “ακανθώδη απόφυση” ενώ στα πλάγια του σπονδυλικού τόξου φέρεται η “εγκάρσια απόφυση”.
Οι Μεσοσπονδύλιοι δίσκοι.
Μεταξύ των σπονδύλων βρίσκονται οι “μεσοσπονδύλιοι δίσκοι”, οι οποίοι συνδέουν τα σώματα των σπονδύλων. Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από ένα εξωτερικό, ισχυρό περίβλημα και έναν πυρήνα. Το εξωτερικό περίβλημα ονομάζεται “ινώδης δακτύλιος” και αποτελείται από ινώδεις ταινίες. Ο πυρήνας ονομάζεται “πηκτοειδής πυρήνας” και έχει ζελατινώδη υφή (γέλη). Ο ρόλος του μεσοσπονδυλίου δίσκου είναι η απορρόφηση των κραδασμών στην σπονδυλικής στήλης. Επίσης, επιτρέπει την κίνηση μεταξύ των σπονδύλων (κινητικές μονάδες της σπονδυλικής στήλης).
Οι Νευρικές ρίζες.
Από την σπονδυλική στήλη εξέρχονται 31 ζεύγη “νευρικών ριζών”, δηλαδή 8 αυχενικές, 12 θωρακικές, 5 οσφυϊκές, 5 ιερές και ένα ζεύγος κοκκυγικές ρίζες. Οι νευρικές ρίζες εξέρχονται από τα μεσοσπονδύλια τρήματα και στην συνέχεια σχηματίζουν τα πλέγματα και τα νεύρα στα άνω άκρα, στα κάτω άκρα, στον κορμό, κτλ.
Οι σύνδεσμοι και οι μύες.
Οι σύνδεσμοι συνδέουν τους σπονδύλους μεταξύ τους και διατηρούν την σπονδυλική στήλη στην θέση της. Οι μύες συμμετέχουν στην στήριξη και την κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης.
Οι μοίρες της σπονδυλικής στήλης.
Η σπονδυλική στήλη παρουσιάζει πέντε μοίρες:
- Αυχενική (7 σπόνδυλοι).
- Θωρακική (12 σπόνδυλοι).
- Οσφυϊκή (5 σπόνδυλοι στη μέση).
- Ιερή (5 σπόνδυλοι).
- Κοκκυγική (4-5 σπόνδυλοι).
Οι κατώτεροι σπόνδυλοι (ιερό και κόκκυγας) είναι συνοστεωμένοι και δεν κινούνται.
Η Αυχενική Μοίρα της Σπονδυλικής Στήλης.
Η Αυχενική Μοίρα αποτελείται από επτά Αυχενικούς Σπονδύλους. Οι αυχενικοί σπόνδυλοι είναι οι μικρότεροι σε μέγεθος της σπονδυλικής στήλης. Στον Κεντρικό Σωλήνα, που σχηματίζεται από τους σπονδύλους, κατέρχεται η αυχενική μοίρα του Νωτιαίου Μυελού.
Εικόνα 1. Η Ανατομία του αυχενικού σπονδύλου.
Οι αυχενικοί σπόνδυλοι ανατομικά αποτελούνται από το Σώμα του σπονδύλου, τους δύο Αυχένες και τα οπίσθια Πέταλα. Μαζί σχηματίζουν το Σπονδυλικό Τρήμα. Τα δύο πέταλα απολήγουν στην Ακανθώδη Απόφυση, η οποία στην αυχενική μοίρα διαφέρει επειδή είναι δισχιδής.
Στα πλάγια του αυχένα βρίσκεται η Εγκάρσια Απόφυση, η οποία φέρει το Εγκάρσιο Τρήμα. Τα εγκάρσια τρήματα σχηματίζουν τον εγκάρσιο σωλήνα, δεξιά και αριστερά, στον οποίο βρίσκεται η σπονδυλική αρτηρία. Ανάμεσα στο πέταλο και τον αυχένα βρίσκονται οι Άνω και οι Κάτω Αρθρικές Αποφύσεις, οι οποίες φέρουν την Άνω και την Κάτω Αρθρική Επιφάνεια αντίστοιχα. Τα ανατομικά στοιχεία, επίσης, διαφέρουν σημαντικά στον πρώτο (ονομάζεται Άτλας) και στον δεύτερο (Άξονας) αυχενικό σπόνδυλο. Ο έβδομος αυχενικός σπόνδυλος παρουσιάζει επίσης μερικές διαφορές.
Μεταξύ των σπονδύλων βρίσκονται οι Μεσοσπονδύλιοι Δίσκοι, οι οποίοι συνδέουν τα σώματα των σπονδύλων. Ο Μεσοσπονδύλιος Δίσκος αποτελείται από ένα εξωτερικό, ισχυρό περίβλημα και έναν πυρήνα. Το εξωτερικό περίβλημα ονομάζεται Ινώδης Δακτύλιος και αποτελείται από ινώδεις ταινίες. Ο πυρήνας ονομάζεται Πηκτοειδής Πυρήνας και έχει ζελατινώδη υφή (γέλη). Ο ρόλος του Μεσοσπονδυλίου Δίσκου είναι η απορρόφηση των κραδασμών στην σπονδυλικής στήλης. Επίσης, επιτρέπει την κίνηση μεταξύ των σπονδύλων (κινητικές μονάδες της σπονδυλικής στήλης).
Από την αυχενική μοίρα εξέρχονται οχτώ αυχενικές νευρικές ρίζες οι οποίες σχηματίζουν το “Αυχενικό” και το “Βραχιόνιο πλέγμα”. Στην συνέχεια σχηματίζονται τα “αυχενικά νεύρα” που νευρώνουν αισθητικά (ερεθίσματα αφής, θερμοκρασίας και πόνου) και κινητικά (μυϊκή ισχύς) το πίσω μέρος του κεφαλιού, τα αυτιά, την τραχηλική χώρα, τους ώμους και τα χέρια.
Η Θωρακική Μοίρα της Σπονδυλικής Στήλης.
Η Θωρακική Μοίρα σχηματίζεται από δώδεκα σπονδύλους και παρουσιάζει ένα φυσιολογικό κυφωτικό κύρτωμα (από Θ5 έως Θ7). Αποτελεί την συνέχεια της Αυχενικής Μοίρας και συνεχίζεται με την Οσφυϊκή Μοίρα της Σπονδυλικής Στήλης. Οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις, οι τραυματισμοί και οι κακώσεις στα ανατομικά στοιχεία της μπορούν να προκαλέσουν πολλά συμπτώματα, συχνότερα τον πόνο, αλλά και νευρολογικά προβλήματα. Γενικά τα προβλήματα στην θωρακική μοίρα είναι σπανιότερα σε σχέση με την αυχενική και την οσφυϊκή μοίρα.
Η Οσφυϊκή Μοίρα της Σπονδυλικής Στήλης.
Η Οσφυϊκή Μοίρα αποτελείται από πέντε οσφυϊκούς σπονδύλους, από τον Ο1 έως τον Ο5 (Εικόνα 2). Οι οσφυϊκοί σπόνδυλοι είναι οι μεγαλύτεροι σε μέγεθος της σπονδυλικής στήλης.
Στον Κεντρικό Σωλήνα, που σχηματίζεται από τα σπονδυλικά τρήματα, κατέρχεται ο Νωτιαίος Μυελός ο οποίος καταλήγει μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου οσφυϊκού σπονδύλου (Ο1-Ο2). Κάτω από αυτό το επίπεδο αυτό συνεχίζουν τα νωτιαία νεύρα που σχηματίζουν την “ιππουρίδα” (ουρά αλόγου).
Εικόνα 2. Η Ανατομία του οσφυϊκού σπονδύλου.
Οι διαταραχές στο επίπεδο αυτό είναι συνήθως το αποτέλεσμα της φυσιολογικής φθοράς λόγω ηλικίας, μία διαδικασία που ονομάζεται εκφυλιστική νόσος της σπονδυλικής στήλης. Σπανιότερα, λόγω τραύματος μπορεί να προκληθεί πόνος στην μέση (Οσφυαλγία) από την μηχανική αστάθεια που προκαλείται στην Σπονδυλική στήλη, ή και στα κάτω άκρα (Ισχιαλγία).
Το Ιερό οστό και ο Κόκκυγας.
Το Ιερό οστό έχει σχήμα τριγώνου με τη βάση προς τα πάνω και την κορυφή προς τα κάτω. Αποτελείται από τους πέντε ιερούς σπονδύλους (Ι1 έως Ι5) που είναι ενωμένοι μεταξύ τους (συνοστέωση κατά την ανάπτυξη του εμβρύου). Αυτό σημαίνει ότι δεν κινούνται. Με τις πλαϊνές αρθρικές επιφάνειες (τα ιερά πτερύγια), συνδέεται με τα ανώνυμα οστά της πυέλου. Το ιερό οστό και τα ανώνυμα οστά (λαγόνιο, ηβικό και ισχιακό) σχηματίζουν την πύελο ή λεκάνη.
Οι τέσσερις τελευταίοι σπόνδυλοι είναι επίσης ενωμένοι μεταξύ τους (συνοστέωση) και δημιουργούν ένα το μικρό κομμάτι οστού, τον Κόκκυγα (συχνά αναφέρεται και “ουρά”). Βρίσκεται στο κατώτερο μέρος της σπονδυλικής στήλης.
Αυτός ο ιστότοπος παρέχει γενικές πληροφορίες και καμία πληροφορία δεν προορίζεται ή υπονοείται ότι μπορεί να αντικαταστήσει τις ιατρικές συμβουλές του ιατρού ή να χρησιμοποιηθεί για νομικούς σκοπούς. Σε κάθε περίπτωση συμβουλευτείτε τον Νευροχειρουργό για οποία πάθηση ή θεραπευτική επιλογή μπορεί ο ίδιος να σας προτείνει.
Δείτε την Πολιτική Ορθής Χρήσης Ιστότοπου.
