Μετάσταση Εγκεφάλου.

 

 

Εισαγωγή:

Η Μετάσταση Εγκεφάλου είναι δευτεροπαθής Όγκος Εγκεφάλου, δηλαδή προέρχεται από όγκο (καρκίνο) σε άλλο όργανο του σώματος. Αποτελεί τον πιο συχνό Όγκο Εγκεφάλου στους ενήλικες.

Το 20% περίπου των ασθενών με πρωτοπαθή καρκίνο σε κάποιο όργανο του σώματος παρουσιάζουν Εγκεφαλική Μετάσταση. Συνήθως εμφανίζεται σε ενήλικες άνω 45 ετών και πιο συχνά σε ηλικίες άνω των 65 ετών.

Τι είναι η Μετάσταση Εγκεφάλου;

Η Μετάσταση Εγκεφάλου είναι δευτεροπαθής Όγκος Εγκεφάλου, που σημαίνει ότι προέρχεται από όγκο (καρκίνο) σε άλλο όργανο του σώματος. Είναι ο πιο συχνός όγκος εγκεφάλου στους ενήλικες και στο σύνολό τους οι Μεταστάσεις είναι κακοήθεις.

Διαβάστε ακόμα:
Όγκος Εγκεφάλου.

Σε ποιους ασθενείς εμφανίζεται;

Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως όμως σε ενήλικες άνω 45 ετών και πιο συχνά σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.

Η ακριβής συχνότητα εμφάνισης στον γενικό πληθυσμό δεν είναι γνωστή με ακρίβεια. Στην Αμερική υπολογίζεται ότι 200.000 με 300.000 ασθενείς διαγιγνώσκονται με μεταστατικό καρκίνο κάθε χρόνο. Συχνότερα παρουσιάζεται στους άνδρες παρά στις γυναίκες. Είναι οι πιο συχνοί όγκοι εγκεφάλου στους ενήλικες με ποσοστό άνω του 50% όλων των ενδοκρανιακών όγκων.

Που εντοπίζεται;

Η Μετάσταση μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορες περιοχές του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Πιο συχνά εντοπίζεται στα ημισφαίρια του εγκεφάλου σε ποσοστό 80% στο όριο μεταξύ της φαιάς και της λευκής ουσίας. Επίσης, εντοπίζεται στην παρεγκεφαλίδα 15%, στο στέλεχος του εγκεφάλου 5% και στην σπονδυλική στήλη (μεταστατικοί όγκοι της σπονδυλικής στήλης). Συνήθως ανευρίσκονται ταυτόχρονα πολλαπλές μεταστάσεις σε διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου.

Ποιες είναι οι αιτίες της εμφάνισης των εγκεφαλικών μεταστάσεων;

Η αιτία για την εμφάνιση της Μετάστασης Εγκεφάλου είναι η μετανάστευση των καρκινικών κυττάρων, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, από κάποιο όργανο του σώματος στον εγκέφαλο. Στον εγκέφαλο, τα καρκινικά κύτταρα αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται δημιουργώντας όγκους μέσα στο κρανίο, δηλαδή τις μεταστάσεις (μεταστατικοί όγκοι).

Οι τύποι καρκίνου οι οποίοι δίνουν συχνότερα μεταστάσεις στον εγκέφαλο είναι:

Πνεύμονα.
Μαστού.
Νεφρού.
Παχέος εντέρου.
Μελάνωμα δέρματος.
Άγνωστη πρωτοπαθής εστία.

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η συχνότερη αιτία για την μετάσταση εγκέφαλου (το 40% των μεταστάσεων).

Το Μελάνωμα έχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικής μετάστασης.

Ο καρκίνος του Προστάτη, του Οισοφάγου, του Τραχήλου και του Δέρματος (εκτός από το Μελάνωμα) παρουσιάζουν σπάνια μεταστάσεις εγκέφαλου.

Πως γίνεται η διάγνωση στην Μετάσταση Εγκεφάλου;

Για την διάγνωση της Μετάστασης Εγκεφάλου είναι απαραίτητος ο κλινικός και ο απεικονιστικός έλεγχος και σε μερικές περιπτώσεις η βιοψία. Όταν διαγνωστεί η Μετάσταση Εγκέφαλου, πρέπει να ανευρεθεί η πρωτοπαθής εστία. Σε περίπτωση που αυτή δεν είναι γνωστή, ακολουθούν οι απαραίτητες εξετάσεις από τον Ογκολόγο για την ανεύρεσή της.

Η Κλινική και Νευρολογική Εξέταση. Αρχίζει με την λήψη του ιατρικού ιστορικού, την κλινική και νευρολογική εξέταση. Ελέγχονται η μυϊκή ισχύς, η αισθητικότητα, ο συντονισμός των κινήσεων, η ακοή, η όραση κτλ. Τα διάφορα παθολογικά ευρήματα μπορούν να αποκαλύψουν μια πιθανή βλάβη του εγκεφάλου, καθώς και την θέση της στον εγκέφαλο.

Η Απεικονιστική Εξέταση. Οι απαραίτητες απεικονιστικές εξετάσεις που πρέπει να γίνουν είναι η Μαγνητική Τομογραφία Εγκεφάλου (MRΙ) με χορήγηση σκιαγραφικού μέσου. Η Αξονική Τομογραφία Εγκεφάλου χρησιμοποιείται λιγότερο. Σε δεύτερο χρόνο μπορεί να ζητηθούν και άλλες εργαστηριακές εξετάσεις. Η Μαγνητική Τομογραφία καθορίζει το μέγεθος, την θέση, τον αριθμό και τον πιθανό τύπο της βλάβης. Η Μετάσταση παρουσιάζεται σαν μια μάζα ή βλάβη στο όριο μεταξύ της φαιάς και της λευκής ουσίας του εγκεφάλου. Προσλαμβάνει πολύ έντονα το σκιαγραφικό μέσο. Σχεδόν πάντα παρουσιάζει περιεστιακό αγγειογενές οίδημα που είναι εκτεταμένο συγκριτικά με το μέγεθος της μετάστασης. Πολύ συχνά ανευρίσκονται πολλαπλές μεταστάσεις.

Η Βιοψία του Όγκου Εγκεφάλου. Προτείνεται όταν η διάγνωση είναι ασαφής και δεν ανευρίσκεται πρωτοπαθής εστία, ή σε αμφίβολες περιπτώσεις.

Ποια είναι τα συμπτώματα στην Μετάσταση Εγκεφάλου;

Η Μετάσταση Εγκεφάλου παρουσιάζει συμπτώματα που εξαρτώνται από την θέση και το μέγεθος του όγκου. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:

Πονοκέφαλος (Κεφαλαλγία).
Ναυτία και έμετος.
Επιληπτικές κρίσεις. Περίπου το 35% των ασθενών παρουσιάζουν επιληπτικές κρίσεις.
Διαταραχές στην συμπεριφορά και την προσωπικότητα με αλλαγές στην διάθεση, δυσκολία στην συγκέντρωση, σύγχυση. Διαταραχή της μνήμης με απώλεια μνήμης, κτλ.
Αιμωδίες στα χέρια ή στα πόδια, αισθητικές διαταραχές, μυϊκή αδυναμία, παράλυση. Διαταραχή του λόγου (δυσαρθρία, αφασία), της όρασης (διπλωπία, ημιανοψία, κτλ.), ή της ακοής (μειωμένη της ακοή). Διαταραχές στην ισορροπία ή την βάδιση. Εμφανίζονται στην αντίθετη πλευρά του σώματος.

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως όταν ο όγκος πιέζει συγκεκριμένες περιοχές ή νεύρα του εγκεφάλου. Επίσης, εμφανίζονται όταν παρουσιάζεται περιεστιακό οίδημα, που είναι μια αντίδραση του εγκεφάλου στον όγκο.

Τα συμπτώματα αυτά μπορούν να εμφανιστούν πολύ συχνά και σε άλλες παθήσεις. Πρέπει να γίνει με μεγάλη προσοχή η αιτιολογική ερμηνεία τους. Στους ασθενείς με ιστορικό κακοήθειας, υπάρχει πάντοτε η υποψία για πιθανή μετάσταση όταν παρουσιάζονται νευρολογικά συμπτώματα.

Ποια είναι η θεραπεία για την Μετάσταση Εγκεφάλου;

Στην θεραπεία για την αντιμετώπιση της εγκεφαλικής μετάστασης περιλαμβάνονται:

Η φαρμακευτική αγωγή.

Η κορτιζόνη (δεξαμεθαζόνη) χορηγείται σε περίπτωση που υπάρχουν συμπτώματα Αυξημένης Ενδοκράνιας Πίεσης (πονοκέφαλος, έμετοι κτλ.) ή εκτεταμένο περιεστιακό οίδημα. Επίσης, συχνά χορηγείται αντιεπιληπτική αγωγή, για την πρόληψη των επιληπτικών κρίσεων. Τα αναλγητικά έχουν θέση όταν συνυπάρχει πονοκέφαλος.

Η Χειρουργική Επέμβαση.

Το χειρουργείο στην Μετάσταση Εγκεφάλου προτείνεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Προτείνεται σε ασθενείς με μονήρη εστία, ή δύο εστίες προσβάσιμες με μία προσπέλαση, που μπορεί να αφαιρεθεί με ασφάλεια. Επίσης, ενδείκνυται σε μεγάλους όγκους όταν απαιτείται άμεση αποσυμπίεση ή σε υποτροπή της μετάστασης μετά από θεραπεία. Ακόμα, προτείνεται για την επιβεβαίωση της διάγνωσης σε αμφίβολες περιπτώσεις και όταν δεν υπάρχει ιστορικό κακοήθειας. Βασική προϋπόθεση είναι ο έλεγχος της πρωτοπαθούς εστίας με θεραπευτικά πρωτόκολλα.

Η συνήθης Χειρουργική Επέμβαση είναι η Kρανιοτομία. Ο σκοπός του χειρουργείου είναι η ολική αφαίρεση ή η αφαίρεση του μεγαλύτερου μέρους της μάζας του όγκου με ασφάλεια, διατηρώντας την νευρολογική ακεραιότητα.

Διαβάστε ακόμα:
Κρανιοτομία.

Η Ακτινοθεραπεία στην Μετάσταση Εγκεφάλου.

Η Aκτινοθεραπεία, μέσω της ακτινοβολίας, χορηγεί μεγάλη ποσότητα ενέργειας στα καρκινικά κύτταρα με αποτέλεσμα να καταστρέφει το γενετικό τους υλικό και τα ίδια τα καρκινικά κύτταρα. Μπορεί να χορηγηθεί με την Στερεοτακτική Ακτινοχειρουργική ή την Ολοκράνια (Κλασική) Ακτινοβολία.

Το ποσοστό των επιπλοκών μετά την ακτινοβολία είναι χαμηλότερο συγκριτικά με την χειρουργική αφαίρεση. Μπορεί να παρουσιαστούν ανεπιθύμητες παρενέργειες όπως είναι κεφαλαλγία (πονοκέφαλος), ναυτία, ζάλη, επιληπτικές κρίσεις, διαταραχές των νοητικών λειτουργιών κτλ.

H Στερεοτακτική Ακτινοχειρουργική (SRS).

Εφαρμόζεται σε ασθενείς με μία ή έως 3-4 Μεταστάσεις Εγκεφάλου και μέγεθος κάτω των τριών εκατοστών. Δεν χρειάζεται νοσηλεία και ο ασθενής επιστρέφει γρήγορα στις καθημερινές δραστηριότητες.

H Ολοκράνια Ακτινοβολία.

Εφαρμόζεται σε ασθενείς με πολλαπλές μεταστάσεις εγκέφαλου.

Η χημειοθεραπεία:

Η Χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται λιγότερο συχνά στην Μετάσταση Εγκεφάλου. Ο λόγος είναι ότι έχει περιορισμένη δράση στον εγκέφαλο εξαιτίας του Αιματοεγκεφαλικού Φραγμού (Βlood Βrain Βarrier). Ορισμένοι τύποι καρκίνου (το Λέμφωμα, ο καρκίνος του πνεύμονα και ο καρκίνος του Μαστού) είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην Χημειοθεραπεία.

Η Στοχευμένη Χημειοθεραπεία είναι η σύγχρονη χημειοθεραπεία και χορηγείται για την αντιμετώπιση των μεταστατικών όγκων του εγκεφάλου. Ενδείκνυται σε ορισμένους ασθενείς (εξατομικευμένη θεραπεία).

Ποια είναι η πρόγνωση στην Μετάσταση Εγκεφάλου;

Στην Μετάσταση Εγκεφάλου η πρόγνωση είναι διαφορετική σε κάθε ασθενή και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Οι διάφοροι προγνωστικοί παράγοντες είναι:

Ο τύπος του πρωτοπαθούς καρκίνου.

Το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει από την διάγνωση του καρκίνου μέχρι την εμφάνιση της Μετάστασης στον Εγκέφαλο.

Ο θεραπευτικός έλεγχος του πρωτοπαθούς καρκίνου.

Η ηλικία και η γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Οι ασθενείς κάτω των 65 ετών και με καλή γενική κατάσταση παρουσιάζουν καλύτερη πρόγνωση.

Η παρουσία άλλων μεταστάσεων εκτός του εγκεφάλου. Η πρόγνωση είναι καλύτερη όταν δεν ανευρίσκονται άλλες μεταστάσεις στο υπόλοιπο σώμα.

Ο αριθμός των μεταστάσεων στον εγκέφαλο.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση. Η ολική χειρουργική αφαίρεση της μετάστασης είναι ένας θετικός προγνωστικός δείκτης. Η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία στις Μεταστάσεις Εγκεφάλου, παρατείνουν και βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητα και το προσδόκιμο ζωής των ασθενών.

Ποια είναι η μέση επιβίωση των ασθενών με Μετάσταση Εγκεφάλου;

Τις τελευταίες δεκαετίες, η εξέλιξη της τεχνολογίας και των θεραπευτικών μεθόδων έχουν βελτιώσει το ποσοστό της επιβίωσης των ασθενών με Μετάσταση Εγκεφάλου.

Η ανταπόκριση της θεραπείας όμως σε κάθε ασθενή ποικίλλει και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Γιαυτό, η αντικειμενική εκτίμηση της πρόγνωσης παρέχεται από τον θεράποντα ιατρό, ο οποίος εξατομικεύει τους προγνωστικούς δείκτες στον ασθενή.

Οι ασθενείς με μεταστατικό όγκο εγκεφάλου και χωρίς θεραπεία παρουσιάζουν υψηλή θνησιμότητα. Η μέση επιβίωση, από την στιγμή της διάγνωσης είναι περίπου 1 με 2 μήνες.

Η χορήγηση της κορτιζόνης αυξάνει την επιβίωση σε 2-4 μήνες. Η ακτινοβολία του εγκεφάλου βελτιώνει περαιτέρω την επιβίωση κατά 3 έως 6 μήνες. Οι ασθενείς στους οποίους ελέγχεται η πρωτοπαθής νόσος και υποβάλλονται σε χειρουργική αφαίρεση της μετάστασης και ακτινοθεραπεία, η μέση επιβίωση μετά την διάγνωση μπορεί να είναι 10 έως 16 μήνες.

Πιο ειδικά, η μέση επιβίωση των ασθενών με Μετάσταση Εγκεφάλου από τον καρκίνο του Πνεύμονα είναι 7-47 μήνες. Για τον καρκίνο του Μαστού είναι 3-36 μήνες και το Μελάνωμα 5-34 μήνες. Ακόμα, για τον καρκίνο του Παχέος εντέρου είναι 3-17 μήνες και του Νεφρού 4-36 μήνες.

Υπάρχουν μελέτες που διαπιστώνουν ότι το 43% των ασθενών δεν παρουσίασαν υποτροπή 1 χρόνο μετά την χειρουργική αφαίρεση της μετάστασης. Ακόμα καλύτερα αποτελέσματα παρουσιάζονται στην εφαρμογή της Ακτινοχειρουργικής. Το 72% των ασθενών δεν παρουσιάζουν υποτροπή 1 χρόνο μετά την θεραπεία.

Σε κάθε περίπτωση, είναι απαραίτητη η παρακολούθηση με σειρά από απεικονιστικές εξετάσεις για την άμεση εντόπιση της υποτροπής.

Αυτός ο ιστότοπος παρέχει γενικές πληροφορίες και καμία πληροφορία δεν προορίζεται ή υπονοείται ότι μπορεί να αντικαταστήσει τις ιατρικές συμβουλές του ιατρού ή να χρησιμοποιηθεί για νομικούς σκοπούς. Σε κάθε περίπτωση συμβουλευτείτε τον Νευροχειρουργό για οποία πάθηση ή θεραπευτική επιλογή μπορεί ο ίδιος να σας προτείνει.

Δείτε την Πολιτική Ορθής Χρήσης Ιστότοπου.