Τι είναι η Κρανιοτομία (ή Κρανιοτομή);

H Κρανιοτομία (ή Κρανιοτομή) είναι η χειρουργική επέμβαση κατά την οποία ο ειδικός Νευροχειρουργός πραγματοποιεί χειρουργική διάνοιξη του κρανίου, δηλαδή αφαιρεί προσωρινά ένα κομμάτι που ονομάζεται οστικός κρημνός. Από το οστέινο άνοιγμα στο κρανίο αποκτά πρόσβαση στον υποκείμενο εγκέφαλο που παρουσιάζει κάποια βλάβη. Στο τέλος της επέμβασης το τμήμα του οστού που είχε αφαιρεθεί επανατοποθετείται και ασφαλίζεται στην θέση του. H Κρανιοτομία μπορεί να πραγματοποιηθεί για την αντιμετώπιση διάφορων παθήσεων του εγκεφάλου και αποτελεί την πλέον κλασσική νευροχειρουργική επέμβαση. 

 

Για ποιο λόγο γίνεται η Κρανιοτομία (ή Κρανιοτομή);

Οι διάφοροι λόγοι για τους οποίους διενεργείται η Κρανιοτομία είναι:

• Τα αιματώματα του εγκεφάλου (Οξύ Υποσκληρίδιο Αιμάτωμα, Επισκληρίδιο Αιμάτωμα, Ενδοεγκεφαλικό Αιμάτωμα κτλ).
• Οι Όγκοι και οι Κύστεις του Εγκεφάλου.
• Οι Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις αλλά και για την αφαίρεση ξένων σωμάτων (πχ. σφαίρα).
• Τα Ανευρυσμάτα και Αγγειακές Δυσπλασίες Εγκεφάλου (πχ AVM).
• Τα Αποστήματα του Εγκεφάλου.
• Το Οίδημα του Εγκεφάλου.
• Η Χειρουργική Επιληψίας.
• Πλήθος άλλων παθήσεων του εγκεφάλου (νευραλγία τριδύμου). 

 

Ποια είναι τα είδη της Κρανιοτομίας;

Υπάρχουν πολλά είδη Κρανιοτομίας.
Η κρανιοτομία ονομάζεται με βάση την ανατομική περιοχή του κρανίου που γίνεται η χειρουργική επέμβαση. Δηλαδή λέγεται Μετωπιαία, Κροταφική, Βρεγματική, Ινιακή Κρανιοτομία ή και συνδυασμός αυτών των περιοχών. Ακόμα, υπάρχουν η Πτεριονική (Μετωποκροταφική) Κρανιοτομία (Pteronial Craniotomy) που είναι η πιο συχνή, αλλά και η Αμφιμετωπιαία (Bifrontal), η Οπισθοσιγμοειδική, η Υπινιακή, η Κογχοζυγωματική Κρανιοτομία κτλ.
Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που χρησιμοποιούνται και τότε η Κρανιοτομία (ή Κρανιοτομή) προσδιορίζεται και από την τεχνική. Υπάρχουν δηλαδή η κλασσική Κρανιοτομία (Craniotomy) αλλά και οι πιο εξειδικευμένες, όπως είναι η Στερεοτακτική Κρανιοτομία (Stereotactic Craniotomy), η Ενδοσκοπική Κρανιοτομία (Endoscopic Craniotomy), η Κρανιοτομία σε Εγρήγορση (Awake Craniotomy), κτλ.
Οι Κρανιοτομές ποικίλλουν σε μέγεθος. Μπορεί να είναι μικρή ή μεγάλη ανάλογα με το πρόβλημα. Τέτοιες είναι η Κρανιοτομία Κλειδαρότρυπας (Keyhole Craniotomy), η Μίνι Κρανιοτομία, η Εκτεταμένη Κρανιοτομία κτλ. 

 

Πώς γίνεται η Κρανιοτομία (ή Κρανιοτομή);

Η επέμβαση στην Κρανιοτομία γίνεται με τον ασθενή ξαπλωμένο σε υπτία θέση (ανάσκελα). Ακολουθεί η χορήγηση της αναισθησίας και η διασωλήνωση.

Η τοποθέτηση του ασθενούς.

Μετά την διασωλήνωση ακολουθεί η τοποθέτηση του ασθενούς στην χειρουργική θέση (ύπτια, πρηνή, πλάγια κτλ). Το κεφάλι στηρίζεται με ειδικό σύστημα στήριξης με ακίδες, που το κρατάει εντελώς ακίνητο κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
Πολύ συχνά, στις Νευροχειρουργικές επεμβάσεις χρησιμοποιείται σύστημα καθοδήγησης που ονομάζεται Νευροπλοηγός. Εικόνα με τρισδιάστατο μοντέλο δημιουργείται σε υπολογιστή από την εξέταση της μαγνητικής τομογραφίας. Στο χειρουργείο γίνεται η καταγραφή και συσχέτιση από υπέρυθρες κάμερες του τρισδιάστατου μοντέλου με τον «πραγματικό ασθενή». Λειτουργεί σαν GPS και βοηθάει στον σχεδιασμό της Κρανιοτομίας και συχνά στον εντοπισμό της χειρουργικής βλάβης.

Η προετοιμασία του χειρουργικού πεδίου.

Ένα μικρό μέρος από τα μαλλιά στην Κρανιοτομή θα χρειαστεί να τα ξυρίσει ο χειρουργός από την αρχή της επέμβασης. Στην συνέχεια, γίνεται προετοιμασία του χειρουργικού πεδίου με αντισηπτικά και αποστειρωμένα πεδία. Αυτό είναι απαραίτητο για την εξάλειψη των μικροβίων στην επιφάνεια του δέρματος και να μειωθεί έτσι ο κίνδυνος της λοίμωξης.

Η δερματική τομή.

Διενεργείται η δερματική τομή που έχει σχεδιαστεί και συνήθως είναι πίσω από τη γραμμή των μαλλιών. Το δέρμα και οι μύες αποκολλούνται από το κρανίο και αναδιπλώνονται, επιτρέποντας την πρόσβαση στο κρανιακό θόλο.

Η Κρανιοτομία (ή Κρανιοτομή).

Διενεργούνται Κρανιοανατρήσεις (μικρές οπές στο κρανίο) με το Κρανιοτρύπανο. Είναι ένα ειδικό τρυπάνι σχεδιασμένο να σταματάει αυτόματα μόλις ολοκληρωθεί η οπή στο κρανίο, αποτρέποντας έτσι τον τραυματισμό του εγκεφάλου. Αυτές οι οπές επιτρέπουν την είσοδο του Κρανιοτόμου, ένα πριόνι ειδικά σχεδιασμένο για το κρανίο. Με αυτό, ο Νευροχειρουργός διενεργεί την Κρανιοτομία (ενώνει τις Κρανιοανατρήσεις), δημιουργώντας ένα “παραθύρο” τον λεγόμενο “Οστικό Κρημνό”. Ο Οστικός Κρημνός αφαιρείται σε ασφαλές σημείο και θα επανατοποθετηθεί στην θέση του στο τέλος της επέμβασης.
Στο “παραθύρο” της Κρανιοτομίας αναγνωρίζεται η Σκληρά Μήνιγγα, η οποία είναι η εξωτερική μήνιγγα του εγκεφάλου και έχει σκληρή υφή. Εκτελείται η διάνοιξη της μήνιγγας και αποκαλύπτεται ο εγκέφαλος με την περιοχή της βλάβης (όγκος, ανεύρυσμα, αιμάτωμα, κτλ). 
Ο πολύ ευαίσθητος εγκέφαλος δεν μπορεί εύκολα να μετακινηθεί. Προκειμένου ο Νευροχειρουργός να έχει πρόσβαση στην βλάβη, χρησιμοποιεί χειρουργικό μικροσκόπιο και πολύ μικρά χειρουργικά εργαλεία. Αυτά είναι ειδικά σχεδιασμένα για τον εγκέφαλο.

Η σύγκλειση του χειρουργικού τραύματος.

Όταν ολοκληρωθεί η μικροχειρουργική επέμβαση, γίνεται επιμελής έκπλυση και αιμόσταση και ακολουθεί η σύγκλειση του χειρουργικού τραύματος. Πρώτα η στεγανής συρραφή της Σκληράς Μήνιγγας, όπου μερικές φορές χρησιμοποιούνται και τεχνητές μήνιγγες. Ο Οστικός Κρημνός επανατοποθετείται στην θέση του και στερεώνεται στο κρανίο με ειδικά υλικά. Αυτά είναι από τιτάνιο ή βιοαπορροφήσιμο πλαστικό υλικό (πλάκες-βίδες, craniofix κτλ). Αυτό το στάδιο της χειρουργικής επέμβασης λέγεται Κρανιοπλαστική.
Εάν δεν τοποθετηθεί ο οστικός κρημνός, η επέμβαση ονομάζεται Κρανιεκτομία ή Κρανιεκτομή. Τότε ο ασθενής παραμένει με οστικό έλλειμμα (υπάρχει μόνο δέρμα πάνω από τον εγκέφαλο). Η αποκατάσταση του ελλείμματος στην Κρανιεκτομία (ή Κρανιεκτομή) μπορεί να γίνει αργότερα με δεύτερο χειρουργείο Κρανιοπλαστικής.
Η επέμβαση της Κρανιοτομίας ολοκληρώνεται με την συρραφή των μυών και του δέρματος.
Τέλος, ακολουθεί η αποσωλήνωση και η ανάνηψη του ασθενούς από την γενική αναισθησία.

 

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές στην Κρανιοτομία (ή Κρανιοτομή);

Οι πιθανές επιπλοκές στην Κρανιοτομία (ή Κρανιοτομή) μπορεί να προκύψουν είτε διεγχειρητικά, είτε μετεγχειρητικά και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Αυτές περιλαμβάνουν ενδεικτικά:

• Την αιμορραγία.
• Την λοίμωξη.
• Τον τραυματισμό νευρικών δομών με νευρολογικά ελλείμματα (διαταραχές της μνήμης, της ομιλίας, παράλυση, διαταραχές συντονισμού και αστάθεια, κτλ.)
• Την επιληψία.
• Το εγκεφαλικό οίδημα.
• Η εκροή ή η συλλογή εγκεφαλονωτιαίου υγρού στο χειρουργικό τραύμα.
• Τις καρδιολογικές/αναπνευστικές επιπλοκές ή το εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Τα θρομβοεμβολικά επεισόδια και επιπλοκές από την Γενική Αναισθησία.

Για να περιοριστούν οι επιπλοκές στην Κρανιοτομή, ακολουθούνται συγκεκριμένα πρωτόκολλα. Τέτοια είναι ο Προεγχειρητικός Έλεγχος του ασθενούς, η χορήγηση αντιβιοτικών, η διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση, η χρήση εξειδικευμένων εργαλείων κτλ,. Φυσικά, η επέμβαση γίνεται μόνο από έμπειρους Νευροχειρουργούς.
Ο κίνδυνος για επιπλοκές στην Κρανιοτομή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Για παράδειγμα οι επιπλοκές μετά από χειρουργείο εγκεφάλου στην επέμβαση για όγκο εγκεφάλου, σε ένα γενικό ποσοστό είναι περίπου 5-10%. 

 

Λιγότερα ..