Οσφυονωτιαία Παρακέντηση
Τι είναι η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση;
Η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση είναι μια ιατρική πράξη που γίνεται για διαγνωστικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς. Πραγματοποιείται στην περιοχή της οσφύος με την εισαγωγή μιας λεπτής βελόνας μεταξύ δύο οσφυϊκών σπονδύλων μέχρι τον νωτιαίο σωλήνα.
Ο σκοπός της παρακέντησης είναι να ληφθεί δείγμα ή να αφαιρεθεί κάποια ποσότητα Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού, που παράγεται φυσιολογικά στον εγκέφαλο. Η ανάλυση της σύστασης του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού (στα αγγλικα cerebrospinal fluid) βοηθάει στην ακριβή διάγνωση διαφορων παθήσεων του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.
Η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση (στα αγγλικά lumbar puncture ή spinal tap) γίνεται και σε επείγουσα βάση. Πρόκειται για παθήσεις που είναι απειλητικές για την ζωή του ασθενούς όπως είναι η μηνιγγίτιδα, η αυτόματη υπαραχνοειδής αιμορραγία κτλ.
Για ποιο λόγο γίνεται η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση;
Η παρακέντηση είναι επεμβατική πράξη και ανάλογα με το σκοπό της διακρίνεται σε δυο είδη:
1. Την διαγνωστική παρακέντηση και
2. Την θεραπευτική.
Τα αποτελέσματα από την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση λαμβάνονται με την εξέταση του δείγματος από το Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό. Μπορεί να βοηθήσει στην διάγνωση πολλών παθήσεων όπως είναι η Μηνιγγίτιδα, η Υπαραχνοειδής Αιμορραγία, οι Νεοπλασίες, το σύνδρομο Guillain-Barré, οι Απομυελινωτικές Νόσοι, η Ιδιοπαθής Ενδοκράνια Υπέρταση, ο Υδροκέφαλος Φυσιολογικής Πιέσεως κτλ. Επίσης με την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση γίνεται η χορήγηση σκιαγραφικού μέσου ή η χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών.
Διαβάστε αναλυτικά:
Η Μηνιγγίτιδα.
Είναι η φλεγμονή των μηνίγγων, των μεμβρανών που περιβάλλουν το κεντρικό νευρικό σύστημα. Συνήθως είναι αποτέλεσμα ιογενούς, βακτηριακής ή μυκητιασικής λοίμωξης.
Η υποψία μηνιγγίτιδας είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος για την διενέργεια της Οσφυονωτιαίας Παρακέντησης. Είναι η πιο αξιόπιστη εξέταση που μπορεί να την αποκλείσει ή να την επιβεβαιώσει. Ομοίως η Εγκεφαλίτιδα (η φλεγμονή του εγκεφάλου συνήθως από ιούς), αλλά και η Μυελίτιδα (η φλεγμονή του νωτιαίου μυελού).
Η Υπαραχνοειδής Αιμορραγία.
Είναι η Αιμορραγία στον υπαραχνοειδή χώρο του εγκεφάλου, συχνά από την Ανεύρυσμα Εγκεφάλου ή σε Αρτηριοφλεβώδη Δυσπλασία εγκεφάλου. Σε περιπτώσεις χωρίς απεικονιστική επιβεβαίωση, η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση είναι πολύ σημαντική και οριστική διαγνωστική εξέταση. Η ύπαρξη ερυθροκυττάρων (σε συγκεκριμένο αριθμό) ή και η ξανθοχρωμία στην εξέταση στο Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό επιβεβαιώνουν την Υπαραχνοειδή Αιμορραγία.
Διαβάστε αναλυτικά:
Οι διάφορες Νεοπλασίες του Κεντρικου Νευρικού Συστήματος.
Με την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση εξετάζεται το Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό για την παρουσία νεοπλασματικών κυττάρων, όπως στην λεπτομηνιγγική καρκινωμάτωση ή στο μυελόβλαστωμα.
Το σύνδρομο Guillain-Barré.
Είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, μία οξεία κατάσταση, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε τμήματα του νευρικού συστήματος. Παρουσιάζεται με προοδευτική μυϊκή αδυναμία, αιμωδίες και παράλυση.
Στην ανάλυση του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού ανευρίσκεται φυσιολογικά μία μικρή ποσότητα πρωτεΐνης. Η αυξημένη ποσότητα πρωτεΐνης στο Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό, χωρίς αύξηση στα λευκά αιμοσφαίρια, είναι ενδεικτική του συνδρόμου Guillain – Barré.
Οι Απομυελινωτικές Νόσοι.
Είναι παθήσεις στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται και βλάπτει τα περιβλήματα των νευρικών ινών. Παραδείγματα είναι η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας και η Οξεία Απομυελινωτική Πολυνευροπάθεια (Acute Demyelination Polyneuropathy).
Η πιθανότητα της διάγνωσης της Πολλαπλής Σκλήρυνσης αυξάνεται με:
- Την αυξημένη παρουσία IgG ή
- Την ύπαρξη δύο ή περισσοτέρων ολιγοκλωνικών ζωνών στο Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό.
Η Ιδιοπαθής Ενδοκράνια Υπέρταση.
Είναι μια πάθηση του εγκεφάλου, άγνωστης μέχρι στιγμής αιτιολογίας, στην οποία η πίεση του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού είναι αυξημένη. Σε προχωρημένο στάδιο ατροφεί το οπτικό νεύρο και μπορεί να προκληθεί τύφλωση. Με την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση μετριέται η πίεση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
Ο Υδροκέφαλος Φυσιολογικής Πιέσεως.
Συνηθέστερα προσβάλει ηλικιωμένους οι οποίοι παρουσιάζουν κλασική κλινική εικόνα με διαταραχές βαδίσεως, μνήμης και ακράτεια ούρων. Η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση γίνεται για την επιβεβαίωση της διάγνωσης και για να διαπιστωθεί η ανταπόκριση στην παροχέτευση του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού.
Γίνεται μέτρηση της πίεσης του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού και παροχετεύεται ικανή ποσότητα ΕΝΥ (ονομάζεται Εκκενωτική Οσφυονωτιαία Παρακέντηση). Εάν τα συμπτώματα του ασθενούς βελτιωθούν, τότε επιβεβαιώνεται η διάγνωση του Υδροκεφάλου.
Διαβάστε αναλυτικά:
Η έγχυση σκιαγραφικού μέσου με την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση.
Με την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση γίνεται έγχυση σκιαγραφικού μέσου στο Eγκεφαλονωτιαίο Yγρό για την διενέργεια της Μυελογραφίας και της Δεξαμενογραφίας, που είναι διαγνωστικές εξετάσεις πιο εξειδικευμένες.
Η έγχυση φαρμάκων με την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση.
Η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση γίνεται και για θεραπευτικούς σκοπούς με την χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών όπως είναι:
1. Η έγχυση αναισθητικών φαρμάκων (ενδοραχιαία αναισθησία) πριν από χειρουργική επέμβαση.
2. Η έγχυση χημειοθεραπευτικών φαρμάκων στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό σε διάφορους όγκους του κεντρικού Νευρικού Συστήματος.
3. Η έγχυση αντιβιοτικού ενδοραχιαία, όπως στην μετεγχειρητική μηνιγγίτιδα και γενικότερα σε λοιμώξεις του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.
Ποιες είναι οι αντενδείξεις για την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση;
Η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση αντενδείκνυται σε διάφορες περιπτώσεις όπως:
- Όγκος Εγκεφάλου που πιέζει τον εγκέφαλο και προκαλεί αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης. Η παρακέντηση μπορεί να προκαλέσει σε αυτή την περίπτωση εγκολεασμό του εγκεφάλου, μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση.
- Αιμορραγική διάθεση με διαταραχή στην πήξη του αίματος, όπως στην θρομβοπενία (μειωμένος αριθμός αιμοπεταλίων). Επίσης η λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων (ασπιρίνη, κλοπιδογρέλη κτλ). Η παρακέντηση μπορεί να προκαλέσει σε αυτή την περίπτωση αιμορραγικά συμβάματα.
- Λοίμωξη του δέρματος στην περιοχή της οσφύος, στο σημείο της παρακέντησης. Η παρακέντηση μπορεί να προκαλέσει σε αυτή την περίπτωση λοίμωξη του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.
- Συγγενείς ανωμαλίες της σπονδυλικής στήλης (π.χ. Μυελομηνιγγοκήλη).
Διαβάστε αναλυτικά:
Πως γίνεται η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση;
Η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση γίνεται σε περιβάλλον νοσοκομείου και με συνθήκες αποστείρωσης. Δεν χρειάζεται η χορήγηση γενικής αναισθησίας. Μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί ήπια αναισθησία (μέθη). Πάντοτε προηγείται έλεγχος με Αξονική ή Μαγνητική Tομογραφία Eγκεφάλου.
Η τεχνική στην Οσφυονωτιαία Παρακέντηση γίνεται συνήθως με τον ασθενή ξαπλωμένο σε πλάγια θέση, με τα πόδια λυγισμένα στην κοιλιά, σε στάση «εμβρύου». Μπορεί να γίνει και σε καθιστή θέση. Αφού τοποθετηθεί αντισηπτικό στην περιοχή της οσφύος (μέσης) και αποστειρωθεί το πεδίο, γίνεται έγχυση τοπικής αναισθησίας. Κατά την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση τα υλικά που χρησιμοποιούνται (βελόνα παρακέντησης, γάντια, πεδία, κτλ.) είναι πάντα αποστειρωμένα.
Η παρακέντηση πραγματοποιείται στην οσφυϊκή μοίρα με ειδική βελόνα παρακέντησης, η οποία εισάγεται ανάμεσα στους μύες μέχρι την σπονδυλική στήλη. Ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί από την παρακέντηση πόνο (τσίμπημα) στην μέση ή πίεση. Στην Οσφυονωτιαία Παρακέντηση ο πόνος δεν είναι σημαντικός, όμως σε δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να ενοχλήσει τον ασθενή. Γιαυτό το λόγο χορηγείται τοπική αναισθησία στο σημείο εισόδου της βελόνας. Στην συνέχεια προωθείται μεταξύ των οσφυϊκών σπονδύλων στο νωτιαίο κανάλι. Συνήθως μεταξύ του τέταρτου και πέμπτου οσφυϊκού σπονδύλου αλλά, ανάλογα με την περίπτωση, και σε άλλο επίπεδο. Με την έξοδο του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού επιβεβαιώνεται η σωστή θέση της βελόνας παρακέντησης.
Ανάλογα με τον λόγο για τον οποίο έγινε η παρακέντηση ακολουθεί η μέτρηση της πίεσης του εγκεφαλονωτιαίου υγρού με ειδική συσκευή ή η λήψη δείγματος για εργαστηριακό έλεγχο. Επίσης μπορεί να αφαιρεθεί ποσότητα υγρού (εκκενωτική παρακέντηση) ή να χορηγηθεί φαρμακευτική ουσία. Η βελόνα αφαιρείται και το σημείο της παρακέντησης καλύπτεται με επίθεμα.
Η επέμβαση διαρκεί περίπου 20 λεπτά. Μετά το τέλος της παρακέντησης, ο ασθενής παραμένει ξαπλωμένος για μερικές ώρες ή και περισσότερο.
Ποιες είναι οι επιπλοκές στην Οσφυονωτιαία Παρακέντηση;
Στην Οσφυονωτιαία Παρακέντηση οι διάφορες επιπλοκές και παρενέργειες που μπορούν να παρουσιαστούν είναι:
- Ο Πονοκέφαλος. Μετά την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση ο Πονοκέφαλος είναι η πιο συχνή περενέργεια. Μπορεί να εμφανιστεί στο 20-40% των ασθενών και είναι παροδικός. (Βλέπε παρακάτω: “Ο πονοκέφαλος μετά από την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση”).
- Ο πόνος μετά την παρακέντηση ή πιο συχνά μια ενόχληση ή ευαισθησία που εντοπίζεται χαμηλά στην μέση. Πιο σπάνια μπορεί να αντανακλά στο πόδι. Ο πόνος συνήθως δεν διαρκεί πολύ και ελέγχεται με κοινά παυσίπονα.
- Η εκροή ΕΝΥ. Στο σημείο της παρακέντησης μπορεί να παρουσιαστεί εκροή (διαρροή) μικρής ποσότητας από Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό (ΕΝΥ). Μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο και, εάν συνεχιστεί η εκροή, τότε γίνεται έντονος και επίμονος ο πονοκέφαλος.
- Η Αιμορραγία. Η παρακέντηση μπορεί να προκαλέσει αιμορραγικά συμβάματα στο σημείο της παρακέντησης και σπανιότερα στον επισκληρίδιο χώρο. Πιο σπάνια μπορεί να εμφανιστεί άμεσα, ή αργότερα, μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στα ποδια ή και πόνος στη μέση.
- Η Λοίμωξη από την εισαγωγή της βελόνας παρακέντησης. Αυτός ο κίνδυνος είναι πάντα υπαρκτός επειδή η βελόνα διαπερνάει την επιφάνεια του δέρματος. Δημιουργείται έτσι μία πιθανή πύλη εισόδου βακτηρίων στο σώμα. Γιαυτό τον λόγο λαμβάνονται αυστηρά μέτρα αντισηψίας.
- Σπάνια, μπορεί να εμφανιστούν ζάλη, ίλιγγος, οπτικές διαταραχές (διπλωπία, θάμβος οράσεως), ελάττωση της ακοής κα.
Γενικά, η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση είναι μια ασφαλής διαδικασία και κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο ασθενής κατά την διάρκεια και μετά την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση παρουσιάζονται σπάνια, σε μικρό ποσοστό.
Ο πονοκέφαλος μετά την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση.
Μετά την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση η πιο συχνή επιπλοκή είναι ο Πονοκέφαλος. Μπορεί να εμφανιστεί στο 20-40% των ασθενών και είναι παροδικός. Συνήθως ξεκινά σε μερικές ώρες, μέχρι και 48 ώρες μετά την παρακέντηση. Διαρκεί μερικές ώρες έως και μία εβδομάδα ή περισσότερο.
Παρουσιάζεται κατά την έγερση του ασθενούς σε όρθια θέση ή καθιστή και υποχωρεί όταν ο ασθενής ξαπλώνει. Μερικές φορές συνοδεύεται από ναυτία, έμετο και ζάλη. Παρατηρείται συχνότερα σε νέους ενήλικες και ως αιτία πιθανολογείται η εκροή Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού από την θέση εισαγωγής της βελόνας (ειδικά σε επανειλημμένες παρακεντήσεις). Εάν η εκροή συνεχιστεί, ο πονοκέφαλος μπορεί να είναι σοβαρός.
Ο πονοκέφαλος μετά την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση αντιμετωπίζεται με την χορήγηση αναλγητικών, κοινά παυσίπονα, και με καλή ενυδάτωση του ασθενούς (Βλέπε παρακάτω: “Oδηγίες και συμβουλές μετά από την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση”).
Τι δείχνει η Οσφυονωτιαία Παρακέντηση και πως αξιολογούνται τα αποτελέσματα;
Κατά την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση, ανάλογα με τον λόγο για τον οποίο γίνεται, πραγματοποιείται μέτρηση της πίεσης του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού (ΕΝΥ).
Μερικές φορές αφαιρείται μικρή ποσότητα υγρού (εκκενωτική παρακέντηση). Η εκκενωτική Οσφυονωτιαία Παρακέντηση δείχνει την βελτίωση που μπορεί να παρουσιαστεί στον ασθενή με Υδροκέφαλο, σε περίπτωση τοποθέτησης Βαλβίδας Εγκεφάλου.
Επίσης, πραγματοποιείται λήψη δείγματος ΕΝΥ για μακροσκοπική εξέταση και για εργαστηριακό έλεγχο. Τα αποτελέσματα από την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση λαμβάνονται με την ανάλυση του ΕΝΥ στο εργαστήριο. Αξιολογούνται μαζί με τις πληροφορίες που λαμβάνονται κατά την διενέργεια της παρακέντησης και την κλινική εικόνα του ασθενούς. Συμβάλλουν στον καθορισμό της διάγνωσης.
Διαβάστε αναλυτικά:
Η μέτρηση της πίεσης και η παροχέτευση του ΕΝΥ με την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση.
Η μέτρηση της πίεσης του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού στην Οσφυονωτιαία Παρακέντηση διενεργείται για την διάγνωση του Υδροκεφάλου Φυσιολογικής Πίεσης. Επίσης, γίνεται για την διάγνωση της Ιδιοπαθούς Ενδοκράνιας Υπέρτασης.
Η πίεση μετριέται με ειδικό σύστημα μέτρησης και σε αυτές τις περιπτώσεις, η πίεση του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού ανευρίσκεται αυξημένη. Αυξημένη πίεση ανευρίσκεται επίσης σε οίδημα, σε αιμορραγία ή σε λοίμωξη του εγκεφάλου.
Στον Υδροκεφάλο Φυσιολογικής Πίεσης παροχετεύεται ικανή ποσότητα ΕΝΥ (Εκκενωτική Οσφυονωτιαία Παρακέντηση). Εάν τα συμπτώματα του ασθενούς βελτιωθούν, τότε επιβεβαιώνεται η διάγνωση του υδροκεφάλου.
Η μακροσκοπική εξέταση του ΕΝΥ.
Το Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό φυσιολογικά είναι ένα διαυγές και άχρωμο υγρό. Είναι τόσο διαυγές που περιγράφεται σαν «ύδωρ διαυγές ως από βράχου».
Κατά την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση το χρώμα του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού εξετάζεται μακροσκοπικά. Σε διάφορες παθολογικές περιπτώσεις, το Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό έχει χρώμα κίτρινο (ξανθοχρωμικό), πορτοκαλί ή ροζ. Είναι ένδειξη ότι υπάρχει αιμορραγία μέσα ή γύρω από τον εγκέφαλο ή το νωτιαίο μυελό. Όταν κατά την εξέταση το ΕΝΥ είναι θολό κίτρινο, δείχνει ότι υπάρχει λοίμωξη.
Η εργαστηριακή εξέταση της σύστασης του ΕΝΥ.
Το δείγμα του ΕΝΥ που λαμβάνεται από την παρακέντηση αποστέλλεται στο εργαστήριο για ανάλυση και ελέγχονται ορισμένοι δείκτες:
- Η παρουσία των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η παρουσία αίματος ή ερυθρών αιμοσφαιρίων στο ΕΝΥ σημαίνει ότι υπάρχει αιμορραγία (υπαραχνοειδής αιμορραγία) στον εγκέφαλο ή τον νωτιαίο μυελό. Το αιματηρό ΕΝΥ μπορεί να παρουσιατεί και σε μια τραυματική παρακέντηση. Προκαλείται από την βελόνα της παρακέντησης στο φλεβικό πλέγμα του σπονδυλικού σωλήνα.
- Ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων. Το θολό ΕΝΥ ή ο υψηλός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων στο ΕΝΥ σημαίνει λοίμωξη ή φλεγμονή.
- Τα Καρκινικά κύτταρα. Η παρουσία νεοπλασματικών κυττάρων υποδηλώνει ορισμένους τύπους καρκίνου, πρωτοπαθείς ή μεταστατικούς όγκους εγκεφάλου, λευχαιμία ή λέμφωμα.
- Η ποσότητα και το είδος της πρωτεΐνης. Η Αυξημένη ποσότητα πρωτεΐνης υποδηλώνει λοίμωξη, αιμορραγία ή άλλη πάθηση όπως ορισμένοι τύποι άνοιας.
- Τα επίπεδα της γλυκόζης στο ΕΝΥ. Το χαμηλό επίπεδο γλυκόζης είναι ενδεικτικό λοίμωξης, όγκου ή άλλης πάθηση στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
- Η παρουσία Μικροοργανισμών. Το ΕΝΥ ελέγχεται για βακτήρια, ιούς, μύκητες ή άλλους παθολογικούς μικροοργανισμούς που μπορούν να προκαλέσουν λοίμωξη στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα.
Πως διακρίνεται η τραυματική Οσφυνωτιαία Παρακέντηση από την Υπαραχνοειδή Αιμορραγία;
Η τραυματική παρακέντηση διακρίνεται από την Υπαραχνοειδή Αιμορραγία με τα παρακάτω:
- Στην τραυματική παρακέντηση, η συγκέντρωση του αίματος στα διαδοχικά δειγματοληπτικά σωληνάκια μειώνεται και το ΕΝΥ σταδιακά καθαρίζει.
- Σε μία υπαραχνοειδή αιμορραγία, κατά την διάρκεια της συλλογής, το ΕΝΥ παραμένει σταθερά αιματηρό.
- Σε μία υπαραχνοειδή αιμορραγία, το ΕΝΥ ανευρίσκεται ξανθοχρωμικό για ώρες ή και ημέρες μετά από την αιμορραγία. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια περιγράφονται ως παλαιά ή κατακερματισμένα.
Οδηγίες και συμβουλές μετά από την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση.
Μετά την Οσφυονωτιαία Παρακέντηση, κατά την ανάρρωση, ο ασθενής ακολουθεί τις συμβουλές και τις οδηγίες του ιατρού:
- Καλή ενυδάτωση με την λήψη πολλών υγρών (νερό).
- Σε περίπτωση κεφαλαλγίας συστήνεται η λήψη παυσίπονων, όπως παρακεταμόλη (depon). Ο ασθενής πρέπει να παραμείνει ξαπλωμένος και να σηκώνεται μόνο για κάποια ανάγκη.
- Η καφεΐνη βοηθάει στον πονοκέφαλο. Ο καφές, το τσάι και η κόκα-κόλα βοηθάνε στην ανακούφιση από τον πονοκέφαλο.
- Απαγορεύεται η οδήγηση και η εργασία για τουλάχιστον 24 ώρες.
- Αποφυγή της έντονης δραστηριότητας και άσκησης για τουλάχιστον μια εβδομάδα.
Προσοχή!!!
Πάντοτε η φαρμακευτική αγωγή χορηγείται και τροποποιείται από τον θεράποντα Ιατρό.
Αυτός ο ιστότοπος παρέχει γενικές πληροφορίες και καμία πληροφορία δεν προορίζεται ή υπονοείται ότι μπορεί να αντικαταστήσει τις ιατρικές συμβουλές του ιατρού ή να χρησιμοποιηθεί για νομικούς σκοπούς. Σε κάθε περίπτωση συμβουλευτείτε τον Νευροχειρουργό για οποία πάθηση ή θεραπευτική επιλογή μπορεί ο ίδιος να σας προτείνει.
Δείτε την Πολιτική Ορθής Χρήσης Ιστότοπου.
